“Maden Suyu Fazla Tüketilmemelidir”(Yanlış)
Maden sularında yeraltında oluşum sürecinde erimiş halde tutulan mineraller, içme sonrası mide ve bağırsaklardan kolaylıkla emilerek vücudumuza alınır ve bir dizi fizyolojik süreçlerde önemli rol oynarlar. Özellikle çocuklar, gençler, hamile ve menopozdaki hanımlar ve yaşlılarda ön plana çıkan kalsiyum, magnezyum, sodyum ve flüorür gibi minerallere olan gereksinimin karşılanmasında maden suyu “gizli” bir kaynaktır. Günde 2,5-3 litre kadar su ve sıvı alınması fizyolojik beden fonksiyonları ve sağlıklı bir günlük yaşantı için gereklidir. Bu miktarın en az 1 litresinin maden suyu gibi doğal ve yararlı bir “sıvı” ile karşılanması tercih edilmelidir.
“Maden Suyu ve Soda Aynı Şeydir”(Yanlış)
Bu yanlış “inanış” ne yazık ki sadece Türkiye'de söz konusudur. Lokantada, markette, kafeteryada maden suyu istediğinizde en iyi olasılıkla “maden suyu mu?” sorusu ile karşılaşırsınız. Ama, soda isterseniz size maden suyu servisi yapılmasını garantiye almış olursunuz. Oysa, maden suyu başka şey, soda başka şeydir. Doğal maden suyu doğal su çevriminde yeraltında oluşur ve toprakta bulunan birtakım element ve maddeleri çözünmüş halde içerir. Uygun kırık hatları (faylar) veya jeolojik yapılar olan bölgelerde yeraltındaki bir maden suyu kendiliğinden yeryüzüne çıkabildiği gibi, rezervuarından sondaj ile de yeryüzüne alınabilir. Çıkarıldığı yerde, (yani taşınmadan) doğal niteliği ve mineral kompozisyonu ve içeriği değiştirilmeden şişelenir. Soda, ise ABD'de çok yaygın tüketilen yapay bir içecektir. İşlenmiş suya (şebeke suyu), litresinde en az 750mg olacak düzeyde soda (sodyum bikarbonat) ve litresinde 2-4g düzeylerde karbondioksit katılıp, şişelenmesi ile üretilir. Maden suyu litresinde en az 1000mg ve değişik mineraller içerir. Oysa, soda sadece sodyum ve bikarbonat içerir. Deyim yerindeyse, soda “hormonlu” domates, maden suyu “doğal” domatestir. ABD'de hipertansiyonda yüksek sodyum içeriği nedeniyle sodanın tavsiye edilmemesi, Türkiye'ye maden suyunun tavsiye edilmemesi şeklinde yansımıştır. Oysa, bir kez maden suyu soda değildir, daha da ötesi çoğu maden suyu kalp ve damar sağlığı için son derece yararlıdır ve tansiyonu düşürücü etkileri vardır. Türkiye'deki maden suları hipertansiyonlu kişilerce rahatlıkla tüketilebilir.
“Çocuklar Maden Suyu İçmemelidir”(Yanlış)
Maden suları tüm yaş dönemlerinde olduğu gibi sağlıklı bir çocukluk için de vazgeçilmez bir sağlık ürünüdür. Çocuklarda özellikle uygun düzeylerde kalsiyum ve flüorür içeren maden suları kemik ve diş gelişiminde büyük destek sağlarlar. Çocukların “gazlı” fast food içecekleri yerine maden suyu içmeleri teşvik edilirse, yaşam boyu sağlıklı kemikler ve çürüksüz dişlere sahip olmaları garanti altına alınabilir.
“Maden Suyu Cildi Bozar”(Yanlış)
Maden sularının uygun düzeylerde taşıdıkları mineraller, içilme ile vücuda alınarak birçok sistem ve organ fonksiyonlarında yaşamsal rol oynar. Sağlıklı, düzgün ve gergin bir cilt için de yeterli su ve maden suyu alınımı gerekir. Maden sularının “genç” bir cilt için oynadıkları rol, dıştan tatbik ile güçlendirilebilir. Bir çok güzellik ve kozmetik ürününün üretiminde maden suyu kullanılması bu yüzdendir. Başka bir işleme tabi tutulmadan, doğal haliyle şişelenip, sprey olarak kullanılan maden suyu da hem etkili bir kozmetik ajan hem de sağlıklı bir cilt temizleyici ve nemlendiricidir.
“Made Suyu Böbrek Taşı Yapar”(Yanlış)
Tam tersine, böbrek taşlarının oluşumunda ana neden, yetersiz miktarda su ve maden suyu tüketimidir. Başka bir deyişle, yaşam boyu düzenli ve yeterli miktarda su ve maden suyu içmeyen insanlarda böbrek taşı oluşma riski daha yüksektir. Bunun da ötesinde, böbrek ve idrar yolu taşı oluşmuş insanların günde 2 litre kadar maden suyu tüketmeleri özellikle tavsiye edilir; çünkü özellikle bikarbonat içeriği yüksek olan maden suları en sık rastlanan taş tipi olan ürat taşlarının oluşumunu önleyebilmektedir. Ayrıca, günümüzde böbrek taşlarının ameliyatsız kırılması sonrası dönemde de maden suyu içme kürleri kullanılmaktadır.
“Maden Suyu Kaynağında İçilmelidir”(Yanlış)
Maden suyu, şişe kapağı açılmadığı sürece kaynağındaki orijinal doğal mineral kompozisyonu ve temizliğini korur. Şişelenmiş maden sularında dolumdan belli bir süre sonra kapak ve özellikle plastik ambalajdan şişelenme sırasında “basılan” karbondioksit gazının “kaçması” söz konusudur. Raf ömrü olarak ta ifade edilen son kullanma tarihi geçince, karbondioksitin düzeyi ve ona bağlı içimi kolaylaştırıcı etkisi azalacağından, içme sırasında maden suyu tadının değişik ve “bozulmuş” algılanması söz konusu olabilir. Aslında, şişelenen maden suyunun hem mineral kompozisyonunun hem de mikropsuzluğunun korunmasında içerdiği karbondioksit gazının etkili olduğu bilinmelidir.
“Maden Suyu Asitlidir”(Yanlış)
Tersine maden sularında, aslında mide asidini tamponlayan bikarbonat bulunmaktadır. Mide ekşime ve yanmalarında halk arasında çok iyi bilinen maden suyunun yararlı etkisi de buna bağlıdır. ‘Asitli' denilen içeceklerin ortak özelliği ise karbondioksit gazı içermeleridir. Bu tür “gazlı” içecek üretiminde, içimi kolaylaştırıcı ve içeriği sabitleştirici etkileri nedeniyle karbondioksit gazı şişeleme sırasında içeceğe eklenir. Maden sularınada aynı nedenlerle karbondioksit “basılır”. Karbondioksit gazı dilimiz ile temas ettiğinde geçici olarak tat algılayıcılarını uyuşturduğu için, mineral tadı algılanmasını baskılayarak içimi kolaylaştırmaktadır. Gazı “kaçmış” içeceklerin tatsızlaşması, azalmış olan karbondioksit içerikleri yüzündendir. Yine, maden suları da dahil “gazlı” ürünlerin soğuk içilmesinin önerilmesi, soğuk ta içecek içinde çözünmüş olan karbondioksitin korunmasıdır. Çünkü sıvı ve suda çözünürlülüğü sıcaklık ile ters orantılıdır.
SPORCULAR İÇİN
Spor Aktivitelerinden Önce Maden Suyu
Bir spor aktivitesine katılmadan önce ve sonrasında görülen kilo kaybı, asılında tamamen terleme ile su ve mineral kaybına bağlıdır. Bu kayıp spor sonrası mutlaka yerine konmalıdır. Bunun en iyi yolu da doğal maden suyu içilmesidir. Yapılan spor tipine göre kaybedilen su miktarları aşağıdaki tablo'da verilmiştir.
Spor Aktivitelerinde Kaybedilen Su Miktarları
# |
Spor Tipi |
Su Kaybı |
1 |
110 m koşu |
0,1 litre |
2 |
90 dakika tenis |
2,0 litre |
3 |
90 dakika futbol |
3,0 litre |
3 |
Maraton koşusu |
4,6 litre |
3 |
Maraton, triatlon |
20 litre |
KAYNAKLAR – UYARILAR
Sitemizde bulunan bilgiler İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. M. Zeki Karagülle tarafından derlenip ve düzenlenmiştir. Başlıca kaynaklar olarak, aşağıdaki yayınlar kullanılmıştır;
- 1. Karagülle M Z (Ed): Şişelenmiş Doğal Sular ve Sağlık, Vizyon Matbaacılık, 2001, İstanbul
- 2. Karagülle M Z (Ed): Doğal Maden Suları ve İnsan Sağlığı, Promat, 2002, İstanbul
- 3. Karagülle M Z (Ed): Balneoloji ve Kaplıca Tıbbı, Nobel Tıp Kitabevi, 2002, İstanbul
Uyarı: Bu sitede yer alan bilgiler tümüyle bilgilendirme ve aydınlatma amaçlıdır. Doktor önerisi ve kontrolü dışında herhangi bir şişelenmiş maden suyunun tedavi amaçlı kullanımı doğru değildir ve böyle bir durumunda sorumluluk kullanana aittir.
Bu sitede yer alan bilgiler kaynak gösterilmeden ve izinsiz kullanılamaz.